RAHÄ°M AÄžZI (SERVÄ°KS) KANSERÄ° FARKINDALIK AYI

Rahim aÄŸzı kanseri; dünyada kadınlarda meme kanseri ve kalın bağırsak kanserinden sonra dördüncü sıklıkta görülürken, ülkemizde dokuzuncu sıradadır. Rahim aÄŸzı kanseri, nedeni tamamen aydınlatılmış bir kanser olup önlenebilir bir hastalıktır.

Rahim aÄŸzı kanseri için risk faktörleri:

Human PapillomaVirus(HPV) enfeksiyonu

Cinsel yolla bulaşan başka enfeksiyonların da olması

Erken yaÅŸta (16 yaÅŸtan önce) ilk cinsel iliÅŸki

Birden fazla cinsel partner varlığı

Tütün kullanımı

Beslenme alışkanlığı (meyve ve sebzeyi az tüketmek rahim aÄŸzı kanseri riskini artırmaktadır)

Yüksek doÄŸurganlık sayısı

DüÅŸük sosyoekonomik düzey

Özellikle 5 yıldan daha uzun süreli doÄŸum kontrol hapı kullanımı

Bağışıklık sisteminin baskılanması

Rahim aÄŸzı kanseri belirtileri:Cinsel olarak aktif kadın ve erkeklerin çoÄŸuna, yaÅŸamlarının bir noktasında HPV cinsel aktivite sırasında deri temasıyla bulaÅŸabilir. HPV enfeksiyonlarının çoÄŸu, belirtilere veya hastalığa neden olmaz ve kendiliÄŸinden düzelir. Bununla birlikte, belirli HPV tipleri (çoÄŸunlukla 16 ve 18) ile devam eden enfeksiyon, kanser öncesi lezyonlara neden olabilir. Tedavi edilmezse, bu lezyonlar rahim aÄŸzı kanserine ilerleyebilir, ancak bu ilerleme genellikle uzun yıllar alır. Rahim aÄŸzı kanserinin belirtileri, ancak kanser ileri bir aÅŸamaya gelindiÄŸinde ortaya çıkma eÄŸilimindedir. Rahim aÄŸzı kanserinde aÅŸağıdaki belirtiler görülebilir:

Menstrüasyon (adet) dönemleri arasında düzensiz kan lekesi veya hafif kanama

Menopoz sonrası lekelenme veya kanama

Cinsel ilişki sonrası kanama

Cinsel ilişki sırasında ağrı

Sırt, bacak veya kadın cinsel organlarının olduÄŸu bölgede aÄŸrı

Yorgunluk, kilo kaybı, iştahsızlık

Artan vajinal akıntı, bazen pis kokulu

Tek ya da iki bacakta ÅŸiÅŸkinlik

İdrar yaparken ağrı

Tanı:Tarama ve erken teÅŸhis ile tedavisi yüzde yüz mümkün olan rahim aÄŸzı kanseri, günümüzde kanserden ölüm nedenleri arasında çok geride yer almaktadır. Rahim aÄŸzı kanser taramasını düzenli

yaptıran bir kadının rahim aÄŸzı kanserinden ölmeyeceÄŸini söylemek mümkündür. Bu nedenle Dünya SaÄŸlık Örgütü (DSÖ) rahim aÄŸzı kanserinin bütün ülkelerde ülke çapında taranmasını önermektedir.

Rahim aÄŸzı kanseri HPV ile iliÅŸkili olan en yaygın hastalıktır. Neredeyse tüm rahim aÄŸzı kanserleri HPV enfeksiyonu nedeniyledir. HPV ayrıca kadın ve erkeklerde cinsel organ ve ağız boÅŸluÄŸu kanserlerine de neden olmaktadır.

HPV’nin tespiti, erken dönemde rahim aÄŸzındaki kanser öncülü deÄŸiÅŸikliklere iÅŸaret etmekte ve kanser teÅŸhisini kolaylaÅŸtırmaktadır. Günümüzde HPV testleri rahim aÄŸzı kanseri taramasında yer almaktadır. HPV testi rahim aÄŸzı hücrelerinde virüsün tespiti esasına dayanan bir testtir.Papsmear testi ise, dökülen rahim aÄŸzı hücrelerinin toplanıp incelenmesi esasına dayanan bir testtir. HPV ve Papsmear testi son derece basit ve aÄŸrısız iÅŸlemler olup testler aynı anda yapılmaktadır.

Ülkemizde ulusal kanser tarama standartlarına göre; 30-65 yaÅŸ grubundaki her kadın 5 yılda bir HPV ve Papsmear testi ile taranmaktadır.

Tedavi:Rahim aÄŸzı kanserinde; cerrahi, ışın tedavisi (radyoterapi) ve ilaç tedavisi (kemoterapi) gibi farklı tedavi seçenekleri uygulanmaktadır.

Korunma:Günümüzde HPV’nin en çok kanser yapan tiplerine karşı geliÅŸtirilen ve koruyuculuÄŸu yüksek olan aşılar mevcuttur. Dünya SaÄŸlık Örgütü, rahim aÄŸzı kanserine karşı 9-14 yaÅŸlarındaki kız çocuklara aşı yapılmasını önermektedir.

30 yaşından itibaren tarama testlerini düzenli bir ÅŸekilde yaptırmak

Güvenli cinsel iliÅŸki konusunda eÄŸitim

Cinsel aktivite sırasında prezervatif (kondom) kullanmak

Erkeklerin sünnet olması

Sigara kullanmamak

Sebze ve meyvelerden zengin sağlıklı beslenmek

Rahim AÄŸzı Kanseri Neden Önemli?

Rahim aÄŸzı kanseri önlenebilen bir hastalıktır.

Rahim ağzı kanseri erken teşhis edildiğinde %100 tedavi edilebilir.

Rahim aÄŸzı kanserinden ölüm tamamen engellenebilir.

Düzenli rahim aÄŸzı kanseri taramasından geçen bir kadının, rahim aÄŸzı kanserinden ölmeyeceÄŸi söylenebilir.

Ülkemizde rahim aÄŸzı kanseri taramaları ÜCRETSÄ°Z olarak Kanser Erken TeÅŸhis, Tarama ve EÄŸitim Merkezlerinde (KETEM), Aile SaÄŸlığı Merkezlerinde (ASM), Toplum SaÄŸlığı Merkezlerinde (TSM) ve SaÄŸlıklı Hayat Merkezlerinde (SHM) yapılmaktadır.